Zadatek a zaliczka – czym się różnią i co wybrać?

22 października 2020 2 minuty czytania

Często spotykanym zapisem w umowach sprzedaży jest termin dotyczący zadatku lub zaliczki. Wiele osób stosuje te dwa pojęcia zamiennie, co jednak stanowi poważny błąd. Zadatek i zaliczka nie są tym samym pomimo wielu podobieństw, różnią się w wielu aspektach. Nieznajomość prawa nie zwalnia od jego przestrzegania, dlatego przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy, należy być świadomym znaczenia wszystkich znajdujących się w niej wyrażeń.

Zaliczka a Zadatek? Jakie są różnice?

Pojęcia takie jak zadatek i zaliczka są podobne pod pewnymi względami, ale tak naprawdę wiele je różni. W obu przypadkach mowa jest o pewnej kwocie pieniędzy wpłacanej w ramach umowy/usługi, która ma zostać wykonana w konkretnym terminie. Zadatek to forma świadczenia pieniężnego lub rzeczowego, który przekazywany jest podczas zawierania umowy i ma on służyć jako zabezpieczenie interesów na wypadek niewykonania usługi lub niedostarczenia towaru. Najczęściej kwota zadatku wynosi do 10% całkowitej wartości usługi/produktu. Zadatek musi być jasno określony w umowie. Z kolei zaliczka jest formą świadczenia pieniężnego nieuregulowaną kodeksem cywilnym. Jej działanie można porównać do zasad obowiązujących przy umowach wzajemnych. Zaliczka opiewa na konkretną kwotę, którą klient wpłaca na poczet całej sumy. Różnica polega na tym, że nie jest ona żadną formą zabezpieczenia umowy w przypadku jej ewentualnego niewykonania przez jedną ze stron. Nie daje ona gwarancji realizacji umowy bo obie strony mogą w każdej chwili od niej odstąpić bez ponoszenia konsekwencji finansowych.

Zadatek a zaliczka – co lepsze?

Przy braku pewności co do sprzedaży towaru warto zdecydować się na ustanowienie zaliczki. Znika wtedy problem z koniecznością płacenia dwukrotności kwoty wpłaconej przez klienta na skutek wycofania się z trakcji przez sprzedającego. Dla niezdecydowanego kupującego korzystniejsze jest podpisanie zadatku, bo może otrzymać przy niewywiązaniu się z warunków umowy przez sprzedawcę zdeponowanej kwoty wraz z rekompensatą za poniesione straty. Jeśli obie strony umowy są uczciwie i mają dobre relacje, zaleca się wybrać zaliczkę.

Zadatek a zaliczka co przepada?

Przy właściwie wykonanej umowie nie trzeba liczyć się z żadnymi stratami. Problem pojawia się, gdy nie dojdzie do wykonania usługi z konkretnego powodu. W przypadku niezrealizowania usługi z winy klienta zadatek przepada na rzecz usługodawcy. Inaczej wygląda to jednak w przypadku wpłaconej zaliczki, która musi zostać w takiej sytuacji zwrócona klientowi. Z kolei niezrealizowanie usługi z winy usługowcy przekłada się na konieczność zwrócenia jej klientowi i to w podwójnej wysokości. Zaliczka również musi zostać zwrócona klientowi, ale jej wartość będzie taka sama jak ta pierwotnie wpłacona. Zdarza się również tak, że umowa nie dochodzi do skutku w wyniku jej rozwiązania przez obie strony. Mogą też wystąpić pewne okoliczności niezależne od żadnej ze stron umowy. Jeśli zadatek został wpłacony przez klienta, to usługodawca zobowiązany jest do zwrócenia mu go w takiej samej wysokości, w jakiej został wypłacony. Dokładnie tak samo wygląda to w przypadku zaliczki.

Przy zwracaniu zaliczki możliwe jest odliczenie od niej kosztów poniesionych w związku z realizacją umowy, a przy zwrocie zadatku nie ma takiej możliwości. W jej przypadku każda ze stron umowy może się z niej wycofać i to bez ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji finansowych. Przy wpłacie zadatku i braku wykonania umowy przez jedną ze stron, druga ma prawo do odstąpienia od niej i zachowania zadatku lub zażądania jego dwukrotności.

Zadatek a zaliczka przy zakupie nieruchomości?

Przy zakupie mieszkania, domu czy działki bezpieczniejszym rozwiązaniem jest wpłacenie zadatku opiewającego na konkretną kwotę. Jeśli umowę zerwie klient, wpłacony przez niego zadatek przepadnie. Z kolei przy niezrealizowaniu umowy z winy sprzedawcy można otrzymać podwójny zwrot zadatku. Przy wnioskowaniu o kredyt hipoteczny lepiej jest wpłacić zaliczkę.

Czytaj także:

Marcin Pabijanek

Prekursor budowania majątku i ochrony oszczędności poprzez crowdfunding nieruchomości komercyjnych w Polsce dla inwestorów indywidualnych. Wierzy, że jakość dzisiejszych decyzji w zakresie finansów osobistych ma wpływ na jakość życia w przyszłości. Po latach pracy w branży finansowej zauważył, że nieruchomości komercyjne wynajęte dla sieci handlowych mają wiele więcej zalet niż powszechnie dostępne sposoby inwestowania pieniędzy. Dlatego zbudował aplikację app.social.estate dzięki której indywidualni inwestorzy mogą inwestować w nieruchomości komercyjne od 3 000 zł. Otwierając tym samym rynek który w Polsce jest w 90 % zdominowany przez inwestorów zagranicznych.