Rola i obieg pieniądza w gospodarce
4 czerwca 2019 3 minuty czytania
Obieg pieniądza w gospodarce jest procesem przemieszczania się pieniądza pomiędzy określonymi podmiotami gospodarczymi. Może być dokonany w obrębie kraju lub poza jego granicami – gdy dotyczy operacji międzynarodowych. Dotyczy transakcji kupna – sprzedaży towarów i usług i regulowania należności i zobowiązań.
Czym jest Pieniądz ?
Pieniądz to powszechnie akceptowany środek wymiany, który jest wykorzystywany głównie do regulowania płatności za towary i usługi. To jeden z fundamentów gospodarki rynkowej, posiadający odpowiednie cechy, takie jak; trwałość, podzielność, łatwość przechowywania. Obecnie wartość pieniądza nie ma swojego odzwierciedlenia w fizycznych dobrach jak np. parytet złota – to inaczej Pieniądz fiducjarny (łac. fides – wiara), pewna umowna wartość.
Pieniądza zdaniem Arystotelesa ( filozof starożytnej Grecji 384 p.n.e.- 322 p.n.e.):
Pieniądz to czcze słowo, że wartość jego jest tylko na postanowieniu prawnym oparta, z natury zaś jest żadna, bo jeśli go zmienią ci, co go używają, to traci wszelką wartość i nie można go użyć do zaspokojenia jakichkolwiek potrzeb, a człowiek bogato zaopatrzony w pieniądze będzie często odczuwał brak koniecznego pożywienia. […] Stworzony bowiem został dla celów wymiany, a tymczasem przez pobieranie procentów sam się pomnaża. Stąd też pochodzi nazwa grecka procentu τόκος, tj. rodzenie. To bowiem, co się rodzi, podobne jest do rodzicieli, a procent jest pieniądzem uzyskanym z pieniądza. Toteż ten sposób zarobkowania jest w największym stopniu przeciwny naturze.
Arystoteles, Polityka
>>> Akcje czy Nieruchomości – zobacz do jakich wniosków doszli naukowcy
Obieg pieniądza w gosdpodarce
Aktualnie pieniądz przyjmuje formy gotówkowe i bezgotówkowe. Obroty bezgotówkowe odznaczają się tym, że są przeprowadzane bez fizycznej postaci pieniądza (za pośrednictwem banku, np. przelewy). Przelewy to jedne z najpopularniejszych form obiegu bezgotówkowego. Posiadacz rachunku bankowego może wykonać przelew środków pieniężnych na inny rachunek bankowy. Kolejną znaną formą obiegu bezgotówkowego jest karta płatnicza. Za pomocą karty kredytowej można zapłacić należność w sklepie lub dokonać wypłaty gotówki. To bardzo wygodne rozwiązanie umożliwiające łatwe regulowanie zapłaty, np. za zakupy w sklepie spożywczym.
Funkcje pieniądza
Pieniądz pełni w gospodarce wiele ważnych funkcji:
– środek wymiany – to najstarsza jego funkcja pozwalająca dokonywać transakcji kupna i sprzedaży pomiędzy uczestnikami wymiany. Jedną ze specyficznych form wymiany jest praca – za jej wykonywanie otrzymuje się pieniądze, które umożliwiają codzienne życie.
– miernik wartości – wartość oferowanych towarów na rynku jest wyrażona w pieniądzu, co umożliwia porównanie wartości towarów. Z tą funkcją są także związane odroczone płatności, umożliwiające na przykład zmierzenie odsetek zgromadzonych przez rok na lokacie bankowej.
– środek płatniczy – pieniądz jest wykorzystywana do regulowania zobowiązań.
– środek gromadzenia oszczędności – pieniądz jest środkiem tezauryzacji – umożliwia gromadzenia oszczędności na przyszłość. Zazwyczaj środki są gromadzone na koncie bankowym, ale niektórzy nadal przechowują je “w skarpecie”.
– środek wymiany międzynarodowej – dotyczy regulowania rozliczeń między krajami. Taką funkcję spełniają przede wszystkim waluty krajów posiadających tzw. silną walutę (np. dolar amerykański, frank szwajcarski).
Każda z tych funkcji na przestrzeni lat uległa udoskonaleniu. Pieniądz jest zatem łatwy do przechowania i podzielny. Złoto ma wszędzie podobne wartości i jest bardzo trwałe, natomiast banknoty zostały wykonane z wytrzymałego papieru – można je z łatwością nosić ze sobą. Bilonem są nazywane pieniądze w monetach.
Skąd banki mają pieniądze?
Bank to specyficzny rodzaj przedsiębiorstwa, który przyjmuje depozyty i oszczędności na lokatach. Konsument, powierzając pieniądze bankom, ma pewność, że są bezpiecznie przechowane i w każdym momencie ma do nich dostęp. Banki są ściśle kontrolowane przez inne instytucje, co zapewnia gwarancję wypłacalności. Zazwyczaj depozyty bankowe są oprocentowane – za ich utrzymanie otrzymuje się premię odsetkową.
Bank ma za zadanie zapewnić bezpieczeństwo zgromadzonych środków. Emisją pieniądza zajmuje się Bank centralny – w Polsce jest to Narodowy Bank Polski. Prowadzi on politykę pieniężną naszego kraju i kontroluje stabilność cenową i wartość pieniądza.
Rola pieniądza
Jeśli chodzi o obieg w gospodarce, pieniądz odgrywa rolę cyrkulacji i środka płatniczego, krążąc w różnorodny sposób. Każdy z nas zna obieg gotówkowy pieniądza, który jest wykonywany za pomocą znaku pieniężnego i obieg bezgotówkowy – związany z transferowaniem depozytów z danego rachunku bankowego na inny. W związku z tymi formami obiegu pieniądza, można go podzielić na:
a ) transakcyjny (pomiędzy podmiotami gospodarczymi, np. pieniądze potrzebne na materiały produkcyjne),
b) dochodowy (między podmiotem gospodarczym a ludnością, np. wypłata wynagrodzenia),
c) zachodzący między podmiotem gospodarczym a budżetem (np. płacenie podatków)
d) zachodzący pomiędzy budżetem a ludnością (np. wypłata zasiłków)
Rodzaje rynków
W gospodarce wyróżniamy następujące rodzaje rynków:
– rynek dóbr i usług – producent dostarcza na rynek określone dobra, natomiast konsument je kupuje,
– rynek czynników produkcji – składa się z:
a) rynku kapitału to głównie maszyny, budynki i narzędzia wspomagające czynniki produkcji i ich zakup,
b) rynku pracy – dotyczy wynagrodzeń pracownika, które są jego dochodem,
c) rynku ziemi – dary natury (lasy, gleby), które mogą być własnością gospodarstwa domowego, państwa lub przedsiębiorstwa.
Obieg okrężny
Obieg okrężny jest związany z przepływem strumieni dóbr oraz czynników wytwórczych. Zachodzi między podmiotami gospodarczymi i dotyczy dokonywanych płatności. W związku z tym w jedną stronę dochodzi do przepływu dóbr, a w drugą pieniędzy.
Obieg pieniądza w gospodarce odbywa się już od setek lat. Konsument może zakupić potrzebne dobra, natomiast producenci dostarczają te dobra na rynek, dzięki czemu zyskują pieniądze. Przyjmuje on formy gotówkowe lub bezgotówkowe.
Przeczytaj także :
- Na czym polega dodruk pieniądza?
- Kryptowaluty pieniądze przyszłości czy spekulacja ?
- Rola przypadku na rynkach finansowych – recenzja książki „Zwiedzeni przez przypadek”
- Jak i po co kupować akcje?
- W co inwestować, gdy rośnie inflacja 3 sposoby ?
Marcin Pabijanek
Prekursor budowania majątku i ochrony oszczędności poprzez crowdfunding nieruchomości komercyjnych w Polsce dla inwestorów indywidualnych. Wierzy, że jakość dzisiejszych decyzji w zakresie finansów osobistych ma wpływ na jakość życia w przyszłości. Po latach pracy w branży finansowej zauważył, że nieruchomości komercyjne wynajęte dla sieci handlowych mają wiele więcej zalet niż powszechnie dostępne sposoby inwestowania pieniędzy. Dlatego zbudował aplikację app.social.estate dzięki której indywidualni inwestorzy mogą inwestować w nieruchomości komercyjne od 3 000 zł. Otwierając tym samym rynek który w Polsce jest w 90 % zdominowany przez inwestorów zagranicznych.