Kataster nieruchomości – jak uzyskać wypis / wyrys z rejestru?

18 lutego 2020 3 minuty czytania

Do założenia księgi wieczystej niezbędny jest wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej gruntów. Dokumenty te pozwalają również dotrzeć do księgi wieczystej wybranej nieruchomości. Tłumaczymy, jak uzyskać wypis z rejestru gruntów i wyrys mapy ewidencyjnej.

Co to jest kataster nieruchomości?

Przez kataster nieruchomości rozumie się system informacyjny, w którym są gromadzone, aktualizowane i udostępniane informacje o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych podmiotach, które władają lub gospodarują nieruchomościami.

Co istotne, kataster nieruchomości jest prowadzony w sposób jednolity dla całego kraju.

Nie wszyscy jednak posługują się nazwą „kataster nieruchomości”. Równie popularnym i często używanym (także przez urzędników) sformułowaniem jest „ewidencja gruntów i budynków”. Ponieważ w ustawie Prawo geodezyjne

i kartograficzne używane są obie te nazwy, przyjmuje się, że są one tożsame – każda z nich jest prawidłowa.

Do czego służy kataster nieruchomości?

Informacje w nim zawarte są niezbędne do wielu celów. Precyzuje je wspomniana wyżej ustawa – dane zgromadzone w ewidencji gruntów i budynków stanowią podstawę dla:

planowania gospodarczego i przestrzennego,
wymiaru podatków i świadczeń,
oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych,
statystyki publicznej,
gospodarki nieruchomościami,
ewidencji gospodarstw rolnych.

Kataster nieruchomości jest prowadzony przez Państwową Ewidencję Gruntów (PEG), a organem, który pełni kontrolę nad sporządzoną ewidencją jest starosta. Jak wspomniano wyżej, informacje gromadzone przez PEG dotyczą m.in. położenia, przeznaczenia i powierzchni gruntów, budynków i lokali.

Wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej są niezbędne w wielu sytuacjach. Bez tych dokumentów nie jest możliwe założenie księgi wieczystej. Również sprzedaż nieruchomości czy jej podział będą wymagały dostarczenia tych dokumentów. Jak zatem je zdobyć?

Aby uzyskać wypis wyrys z rejestru nieruchomości, konieczne jest złożenie wniosku do starostwa powiatowego lub urzędu miasta. Właściwym starostwem albo urzędem miasta są te, na terenie których nieruchomość jest położona. Wniosek można złożyć:

osobiście w urzędzie – formularz wniosku można wówczas otrzymać i wypełnić w urzędzie,
za pośrednictwem operatora pocztowego – pobierz wniosek o wydanie wypisu i wyrysu z rejestru nieruchomości (obowiązuje jeden wzór wniosku dla całego kraju),
elektronicznie, korzystając z ePUAP – potrzebny będzie profil zaufany (eGo) lub certyfikat kwalifikowany.

Sprawę można załatwić również przez pełnomocnika. Jeżeli o wypis / wyrys z katastru będzie wnioskował pełnomocnik, niezbędne będzie wniesienie opłaty w wysokości 17 zł za pełnomocnictwo. Dowód uregulowania tej opłaty należy dołączyć do składanego wniosku.

Wypis / wyrys z katastru wydawany jest odpłatnie. Szczegółowe informacje o opłatach można znaleźć w załączniku (tabeli 11) do ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Koszt zależy od rodzaju dokumentu oraz jego formy – mniej zapłacą klienci, którzy będą chcieli otrzymać wypis z rejestru gruntów i wyrys mapy ewidencyjnej w formie elektronicznej. Przykładowo za wypis z rejestru gruntów w postaci dokumentu elektronicznego trzeba zapłacić 40 zł, a za wypis z rejestru gruntów w postaci dokumentu drukowanego 50 zł.

Opłatę za wypis wyrys z rejestru nieruchomości należy wnieść na numer rachunku bankowego właściwego starostwa powiatowego lub urzędu miasta.

Czas oczekiwania na dokument zależy od obłożenia urzędu pracą. Najczęściej jednak sprawy są załatwiane w ciągu 7 dni.

Wniosek o wypis / wyrys z katastru – kto może złożyć, jak wypełnić?

Podstawową kwestią jest to, że wypis wyrys z rejestru nieruchomości nie może zostać wydany każdemu. Precyzuje to art. 24 ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficznie, zgodnie z którym starosta ma prawo udostępnić dane ewidencji gruntów i budynków na żądanie:

właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis,
organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis,
operatorom sieci,
innym podmiotom, które mają interes prawny w tym zakresie.

Inaczej mówiąc, osoby fizyczne, które chcą uzyskać wypis wyrys z katastru muszą podać powody, dla których potrzebują tych dokumentów. Aby uwiarygodnić żądanie, do wniosku można dołączyć załączniki, np. dokumenty z sądu, gdy sprawa dotyczy zakładania księgi wieczystej. Interesu prawnego nie muszą wykazywać właściciele i współwłaściciele nieruchomości.

Wypełnienie wniosku o wypis lub wyrys – co należy podać:

swoje dane wraz z numerem telefonu (wówczas urzędnicy poinformują o tym, że dokumenty są gotowe do odbioru np. SMS-em) lub adresem poczty elektronicznej (jeżeli dokumenty mają zostać przesłane drogą elektroniczną)
adresata wniosku,
przedmiot wniosku, np. wyrys z mapy ewidencyjnej lub wypis z rejestru budynków
dane identyfikujące nieruchomość, której wniosek dotyczy,
uzasadnienie,
postać dokumentów (papierowa, elektroniczna),
sposób odbioru dokumentów.

Na koniec należy złożyć podpis pod wnioskiem. Po jego złożeniu pozostanie jeszcze uiścić opłatę za wypis wyrys z rejestru nieruchomości – tę wyliczą urzędnicy.

Czytaj także:

Marcin Pabijanek

Prekursor budowania majątku i ochrony oszczędności poprzez crowdfunding nieruchomości komercyjnych w Polsce dla inwestorów indywidualnych. Wierzy, że jakość dzisiejszych decyzji w zakresie finansów osobistych ma wpływ na jakość życia w przyszłości. Po latach pracy w branży finansowej zauważył, że nieruchomości komercyjne wynajęte dla sieci handlowych mają wiele więcej zalet niż powszechnie dostępne sposoby inwestowania pieniędzy. Dlatego zbudował aplikację app.social.estate dzięki której indywidualni inwestorzy mogą inwestować w nieruchomości komercyjne od 3 000 zł. Otwierając tym samym rynek który w Polsce jest w 90 % zdominowany przez inwestorów zagranicznych.