Konferencja w Bretton Woods – parytet złota
18 października 2020 4 minuty czytania
Konferencja w Bretton Woods miała poruszać kwestie związane ze światowymi finansami. Może wydawać się to dziwne, gdyż odbyła się ona 1 lipca 1944, czyli w trakcie trwania II wojny światowej. W końcu świat miał wówczas inne problemy. Jednak jej celem było przygotowanie się na problemy finansowe, z jakimi miał się borykać świat po zakończeniu tego trudnego konfliktu.
Najważniejsze informacje na temat konferencji
Jak już wspomniano, omawiana konferencja monetarno-finansowa odbyła się w hotelu Mount Washington, w Bretton Woods, w stanie New Hampshire w USA dnia 1 lipca 1944. Konferencje zwołał ówczesny prezydent USA Franklin Delano Roosevelt. Udział brało w niej 44 wydelegowanych zespołów z państw alianckich. Trwała ona 3 tygodnie, od 1 do 22 lipca. Choć na świecie szalała wojna, to konferencja miała skupiać się na problemach i wyzwaniach związanych z rynkiem monetarnym i finansowym. Oczywiście nie mogły być one rozpatrywane w oderwaniu od sytuacji, która wówczas miała miejsce na świecie. Warto dowiedzieć się więcej na temat tej konferencji, jej przyczyn i genezy, poczynionych ustaleń oraz jej skutków.
Powody zwołania konferencji Bretton Woods
Konferencja w Bretton Woods została zwołana przede wszystkim po to, aby omówić przyszłość rynku finansowego po zakończeniu II wojny światowej. Celem uczestników było przygotowanie świata na wyzwania polityki monetarnej i trudną sytuację ekonomiczną, jaka miała mieć miejsce po zakończeniu konfliktu zbrojnego. Główną motywacją do zwołania konferencji były problemy finansowe, jakie miały miejsce po 1918 roku, czyli po zakończeniu I wojny światowej. Tak, aby nie powtórzyła się sytuacja z lat 30 XX w., kiedy państwa sztucznie zaniżały wartość waluty krajowej. Przywódcy światowi, ekonomiści oraz finansiści byli świadomi, że podobne skutki może przynieść ówczesna wojna. Spodziewano się nawet większych trudności, które miały być skutkiem zniszczeń i okrucieństw mających miejsce podczas II wojny światowej. Wszystkie działania wdrażane podczas konferencji miały na celu ustabilizowanie gospodarek państw alianckich, zminimalizowanie skutków wojny i odpowiednie przygotowanie się na nie. Miało to na celu pobudzenie eksportu (tania waluta = tanie produkty). W dużym uproszczeniu! efektem takich działań w dłuższej perspektywie była inflacja, która zmniejszyła popyt wewnętrzny. Niski popyt przyczyniał się do powstania m.in.: obniżającego zdolności produkcyjne kraju bezrobocia, a tym samym do zmniejszenia bilansu wymiany handlowej.
Powstanie Międzynarodowego Funduszy Walutowego
Podczas spotkania zdecydowano o wielu krokach, które miały na celu przygotowanie na odbudowę rynków finansowych. Jednym z najważniejszych postanowień konferencji było powołanie Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), który miał stabilizować kursy walut narodowych. Jego celem było ponadto zapewnienie wymienialności walut na złoto. System ten opierał się na doświadczeniach Stanów Zjednoczonych i sile dolara, który był wówczas walutą wymienialną na złoto. Każda osoba posiadająca dolary mogła je od ręki wymienić na złoto. Jednak wszystkie te ustalenia nie były tylko teorią. Wszystkie państwa należące do MFW zobowiązały utrzymania wymienialności swojej waluty na złoto. Zabieg ten miał na celu:
– wpłynąć korzystnie na handel międzynarodowy,
– zapewnić stabilność waluty,
– zapewnić wymienialność waluty, wahającą się maksymalnie w granicach 1%,
– stabilizacja gospodarki państw członkowskich i umocnienie ich pozycji na rynku finansowym.
Powstanie Banku Światowego
Na konferencji finansowo-montarnej w Bretton Woods miało miejsce także powołanie Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, zwanego też Bankiem Światowym. Jego zadaniem było udzielanie kredytów państwom poszkodowanym w czasie wojny. Był to sposób na przygotowanie się do odbudowy infrastruktury, dróg, mostów, kolei, budynków zniszczonych podczas działań wojennych. Fundusze miały zapewniać nie tylko wsparcie inwestycji państwowych, ale miały także stanowić wsparcie dla inwestycji prywatnych. Miało to ułatwić start przedsiębiorcom i pobudzić gospodarkę do życia po okresie stagnacji, jakim była II wojna światowa. Bank Światowy był nie tylko instytucją, miał także ideologiczne znaczenie. Jego działanie było nie tylko finansowym wsparciem, ale przede wszystkim motywacją do podnoszenia się po wojnie.
Aktualnie MFW funkcjonuje w ramach ONZ a jego główne funkcje to:
- regulacyjną – ustanawia normy działań w arenie finansów międzynarodowych
- kredytową – finansuje kredytami kraje członkowskie
- konsultacyjną – służy jako forum wymiany doświadczeń i oferuje usługi konsultacyjne
- kontrolną – nadzoruje programy dostosowawcze dla konkretnych państw, weryfikuje jak kraje wydają środki pomocowe uzyskane od funduszu
Kontrola funkcjonowania systemu powstałego podczas konferencji w Bretton Woods
Zgodnie z ustaleniami z konferencji, nad całym systemem finansowym miał czuwać MFW oraz wszystkie państwa członkowskie, które brały udział w spotkaniu. Warto dodać, że wprowadzone rozwiązania były skuteczne, choć miały swoje wady. System monetarny z Bretton Woods funkcjonował na świecie do lat 70. XX wieku. Jego upadek wiązał się ze zmianami zachodzącymi w USA — to właśnie wtedy władze tego kraju wstrzymały wymienialność dolara na złoto. Obecnie wdrażane wówczas rozwiązania mogą się wydawać przestarzałe, ale po II wojnie światowej wprowadzenie takiego systemu monetarnego było dobrym posunięciem. Wynika to z faktu, że zagwarantował on chociaż namiastkę stabilizacji w ciężkich czasach. Wojna nie była bowiem końcem problemów. Na świecie dalej borykano się z brakiem stabilizacji ze względu na zimną wojnę, kolejne wojny lokalne, np. wojnę w Wietnamie, a także liczne przemiany społeczne i gospodarcze.
Spadek siły nabywczej dolara – zniesienie parytetu złota
Już w 1971 roku czyli 30 lat po Bretton Woods, Prezydent USA Richard Nixon zniósł wymianę dolara na złoto, kończąc tym samym parytet złota. Tym samym nasze pieniądze są warte tyle ile obietnice rządu który z animi stoi. Rząd USA nie mógł swobodnie dodrukowywać dolara i jednocześnie utrzymywać parytetu złota, wydrukował za dużo dolara w proporcji do obowiązującego, sztywnego parytetu i nie był w stanie wymienić tyle waluty na złoto. Od tej pory wartość dolara amerykańskiego kształtowana jest w rezultacie podstawowego prawa ekonomii, jakim jest popyt i podaż. Innymi słowy, dolar zaczął funkcjonować jako niemający oparcia w kruszcu oraz innych dobrach pieniądz fiducjarny.
Światowa gospodarka zatrzęsła się w posadach, gdy decyzją prezydenta Richarda Nixona dolar – jedyna międzynarodowa waluta – przestał być wymienialny na złoto. Do historii to wydarzenie przeszło pod nazwą szoku Nixona. Publicyści mówili o śmierci pieniądza – czytamy w Rzeczpospolitej.
Czytaj także:
Czym jest polityka monetarna i jakie są instrumenty polityki monetarnej?
Na czym polega dodruk pieniądza?
Dlaczego deflacja nie jest korzystna?
Cykl koniukturalny i dlaczego następują kryzysy ?
Ruletka zwana Forex. Kto zarabia? Kto traci?
Marcin Pabijanek
Prekursor budowania majątku i ochrony oszczędności poprzez crowdfunding nieruchomości komercyjnych w Polsce dla inwestorów indywidualnych. Wierzy, że jakość dzisiejszych decyzji w zakresie finansów osobistych ma wpływ na jakość życia w przyszłości. Po latach pracy w branży finansowej zauważył, że nieruchomości komercyjne wynajęte dla sieci handlowych mają wiele więcej zalet niż powszechnie dostępne sposoby inwestowania pieniędzy. Dlatego zbudował aplikację app.social.estate dzięki której indywidualni inwestorzy mogą inwestować w nieruchomości komercyjne od 3 000 zł. Otwierając tym samym rynek który w Polsce jest w 90 % zdominowany przez inwestorów zagranicznych.