Stopa procentowa – co to jest?

Stopa procentowa to pojęcie funkcjonujące w świecie bankowości i finansów, które najczęściej odnosi się do produktów pożyczkowych oraz depozytowych, ale także ma znaczenie dla sytuacji makroekonomicznej kraju. Czym jest stopa procentowa oraz jakie są jej rodzaje?

Co to jest stopa procentowa ?

Pod pojęciem stopy procentowej należy rozumieć koszt kapitału, jaki należny jest posiadaczowi kapitału udostępnionego innym podmiotom na określony czas. Koszt ten mierzony jest w ujęciu rocznym i wyrażony jako procent od pożyczonej czy udostępnionej kwoty. Inaczej ujmując, stopa procentowa jest ceną, jaką należy zapłacić za pożyczenie pewnej kwoty.

Co wpływa na wysokość stóp procentowych

Na wysokość stóp procentowych w dużej mierze wpływa sytuacja na rynku, a konkretnie wahania oprocentowania rynkowego, a także szereg czynników, które bezpośrednio związane są z dłużnikiem. Pierwszym z nich jest scoring, który pożyczkodawcy pozwala ocenić zdolność płatniczą pożyczkobiorcy poprzez analizę ryzyka związanego ze spłatą zobowiązania. Uzyskanie lepszego scoringu spowoduje otrzymanie lepszej oferty oprocentowania. Kolejnymi czynnikami, które wpływają na stopy procentowe, są: okres kredytowania, czyli czas, w którym pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu zobowiązania, a także wskaźnik długu do dochodu określający, jaką kwotę zobowiązania jest w stanie zaciągnąć dana osoba.

Stopy procentowe w Polsce

W Polsce stopy procentowe, a więc ich wysokość, ustalana jest przez Radę Polityki Pieniężnej. Podstawową stopą procentową, która ustalana jest od 1998 roku przez RPP jest stopa procentowa NBP, czyli Narodowego Banku Centralnego. Jeśli chodzi o wpływ, jaki na rynek finansowy wywiera stopa procentowa polska gospodarka zderza się dwiema sytuacjami. Pierwsza z nich jest efektem walki z inflacją, gdy bank centralny podwyższa stopy procentowe zniechęcając tym samym do zaciągania pożyczek, natomiast druga korzystnie wpływa na konsumpcję, gdyż niskie stopy procentowe zachęcają do korzystania z ofert kredytowych.

Rodzaje stóp procentowych

Wśród podstawowych stóp procentowych NBP wyróżnia się cztery ich podstawowe rodzaje stóp procentowych:.

– stopa referencyjna związana jest z operacjami otwartego rynku na rynku międzybankowym,

– stopa redyskontowa, która wyznacza oprocentowanie, zgodnie z którym bank centralny udziela bankom komercyjnym pożyczek poprzez odkupienie od nich weksli,

-trzecim rodzajem jest stopa lombardowa określająca wysokość oprocentowania, na bazie którego bank centralny udziela – w tym przypadku pod zastaw papierów wartościowych – pożyczek bankom komercyjnym,

-czwarty rodzaj stóp procentowych NBP to stopa depozytowa określająca oprocentowanie depozytów pieniężnych, które banki codziennie składają bankowi centralnemu.

Stopa procentowa lokaty

Wysokość stóp procentowych ma wpływ na oprocentowanie lokat. W przypadku, gdy stopy procentowe rosną, banki podwyższają oprocentowanie lokat. Dzieje się tak dlatego, że koszt pożyczenia pieniędzy przez bank komercyjny bezpośrednio z banku centralnego jest wyższy, więc korzystniejszym rozwiązaniem jest pozyskanie funduszy z pieniędzy ulokowanych w banku przez klientów. Wyższe oprocentowanie ma więc za zadanie zachęcić ich do deponowania pieniędzy w banku. Z kolei w sytuacji odwrotnej, czyli w przypadku obniżenia stóp procentowych, banki obniżają oprocentowanie lokat, gdyż nie stanowią one wówczas korzystnego źródła funduszy, ponieważ mogą one tanio pożyczyć pieniądze z banku centralnego.