Elewacja

Elewacja budynku – czym jest?

Z definicji elewacja stanowi zewnętrzną ścianę powierzchni budynku. W zależności od jej umiejscowienia względem ulicy możemy wyróżnić następujące rodzaje elewacji: frontową, tylną, boczną i ewentualnie ogrodową dla budynków z ogrodem. W stosunku do frontowej, najbardziej reprezentacyjnej części budynku z głównym wyjściem, używa się określenia fasady. Ma ona zastosowanie w przypadku zabudowy miejskiej w pierzei – dla budynków, których pozostałe ściany zewnętrzne stykają się z sąsiadującymi budynkami bądź są zasłonięte.

Czemu służy elewacja na budynku?

Dobrze wykonana elewacja sprawia, że dany budynek przyciąga uwagę przechodniów oraz odwiedzających gości. Spójna z formą obiektu oraz poszczególnymi elementami wykończeniowymi daje ciekawy efekt estetyczny. Elewacja to jednak znacznie więcej niż wizytówka budynku. Poza funkcjami reprezentacyjnymi pełni też rolę ochronną – jest pierwszą warstwą zabezpieczającą obiekt przed działaniem warunków atmosferycznych.

Zadaniem materiału, jaki stosuje się na zewnętrznych ścianach, jest izolacja cieplna oraz akustyczna budynku. Dobrze wykonana elewacja jest odporna na szkodliwy wpływ wilgoci, a jednocześnie przepuszcza parę wodną, jaka powstaje wewnątrz budynku. To z kolei pozwala na utrzymanie właściwej temperatury wewnątrz budynku, zapewniając ścianom możliwość oddychania. Dzięki temu elewacja chroni obiekt przed rozwojem niebezpiecznych pleśni i grzybów oraz sprzyja powstawania właściwego mikroklimatu wewnątrz budynku.

Materiały budowlane i prace wykonawcze w zakresie elewacji powinny spełniać należyte standardy. W ten sposób, mimo niekorzystnego działania warunków pogodowych – zmiennych temperatur, opadów deszczu i śniegu czy promieniowania UV, elewacja przez długie lata będzie mogła zachwycać estetyką i funkcjonalnością.

Kiedy wykonać elewację budynku?

Najlepszym momentem na wykończenie elewacji jest okres od maja do czerwca. Wilgotność powietrza zapewnia szybsze i odpowiednio równomierne twardnienie tynku. W letnie, słoneczne dni z wysokimi temperaturami tynki narażone są na zbyt szybkie wysychanie, co może utrudniać właściwe związanie z podłożem, a w konsekwencji prowadzić do ich odpadania.

Z jakich materiałów wykonuje się elewację?

Na rynku dostępnych jest wiele rozmaitych materiałów wykorzystywanych na elewacje zewnętrzne budynków. Wśród nich znajdziemy zarówno materiały naturalne, jak i sztuczne – znane od setek lat i nowoczesne wynalazki budowlane.

Tynki

Spośród materiałów na elewacje kluczowe miejsce zajmują stosowane od pokoleń różnorodne tynki. Mnogość kolorów sprawia, że bardzo dobrze sprawdzają się w budynkach utrzymanych zarówno w tradycyjnej, jak i nowoczesnej stylistyce. Wyróżnić można dwa rodzaje tynków – cienko- i grubowarstwowe. Tynki cienkowarstwowe znajdują wykorzystywane w tzw. metodzie lekko mokrej. Dzielą się one na kolejne rodzaje tynków: mineralne, cechujące się wysoką paroprzepuszczalnością, tynki akrylowe dobrze chroniące przed wilgocią oraz tynki silikonowe i sylikatowe, które wyróżnia bardzo dobra odporność na przywieranie brudu. Tradycyjne tynki grubowarstwowe, nazywane też cementowo-wapiennymi, stosuje się w przypadku ścian jednowarstwowych.

Cegła

Cegła jest drugim, obok tynków, najpopularniejszy materiałem na elewacje zewnętrzne. Znana od wieków naturalna, wypalana glina wyróżnia się wysoką wytrzymałością i odpornością na działanie wielu czynników. Przede wszystkim jest wytrzymała na mróz, wysoką temperaturę i promieniowanie UV, nie niszczeje pod wpływem wilgoci i ma dobry współczynnik przenikania ciepła. Jest przy tym odporna na działanie czynników biologicznych i korozję.

Nie bez znaczenia są jej walory estetyczne, gdyż płytki ceglane występują w szerokiej gamie kolorystycznej – czerwieniach, brązach, ale też bieli i czerni oraz w rozmaitych kształtach – prostych, zaokrąglonych i o nieregularnych brzegach.

Drewno

Na popularności w budownictwie zyskują również naturalne elewacje, w tym te wykonane z drewna. Szczególnie często wykorzystuje się je w budownictwie nawiązującym do ekologicznych trendów. Poza pięknym wyglądem elewację drewnianą wyróżnia stosunkowo dobra termoizolacja i zdolność oddawania pary wodnej. Prawidłowa impregnacja i konserwacja drewna zapewnia z kolei trwałość elewacji. Jako materiał na elewację stosuje się przede wszystkim gatunki typu modrzew, cedr, dąb, drewno egzotyczne bądź tańsze drewno sosnowe lub świerkowe. Wykorzystywane są również materiały imitujące drewno, w tym deski kompozytowe.

Kamień

Trwałe wykończenia budynków powstają również z kamienia nakładanego na całość lub część elewacji. Zastosowanie znajdują tu zarówno kamienie naturalne, w tym dolomity i wapienie, jak i sztuczne – elementy betonowe i konglomeraty kamienne. Dzięki różnorodności materiałów kamienne wykończenia pozwalają na uzyskanie dowolnych efektów wizualnych. Nie bez znaczenia są parametry kamienia, który zapewnia wysoką odporność na wilgoć i mróz, zachowuje swój kolor przez długi czas i jest łatwy w czyszczeniu. Jest to jednak surowiec dość drogi, który wymaga dodatkowej pielęgnacji.

Beton

W nowoczesnym budownictwie do elewacji wykorzystuje się również beton. Płyty betonowe, dostępne w gładkiej i bardziej chropowatej wersji, doskonale komponują się z minimalistycznymi budynkami. Materiał ten cechuje duża trwałość, wytrzymałość na mróz, wilgoć i działanie UV oraz odporność na czynniki biologiczne.

Ile kosztuje elewacja domu?

Koszt elewacji domu jednorodzinnego jest uzależniony od zastosowanych materiałów. Wybierając najtańsze tynki akrylowe, za koszt materiału przyjdzie nam zapłacić około 30-40 zł za m². Pozostałe tynki będą droższe o kilkanaście lub kilkadziesiąt złotych. Koszt elewacji z cegły wynosi około 100-200 zł za m². Koszt elewacji drewnianej za m² wynosi z kolei od 250 zł dla gatunków krajowych i od 500 zł za m² w przypadku zastosowania drewna egzotycznego. Elewacje kamienne to koszt rzędu 70-300 zł za m². Do ceny materiałów należy doliczyć jeszcze koszt robocizny.